هیات عمومی دیوان عدالت اداری با صدور رایی قسمتی از دستورالعمل فرمانده نیروی زمینی ارتش در خصوص نحوه ادامه سکونت جانبازان در منازل سازمانی را ابطال کرد.

طبق گردشکار این پرونده متن دستورالعمل مورد اعتراض به شرح زیر است:

« از: نزاجا (مدیریت امور حقوقی)

به: گیرندگان یکم

موضوع: نحوه ادامه سکونت جانبازان بند الف در منازل سازمانی

سلام علیکم:

نظر به این که یگان‌های تابعه نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران بعضاً با ارسال مکاتبات متناوب، با اشاره به ابهام و یا مجمل بودن مقررات ناظر به نحوه استفاده و ادامه سکونت جانبازان بند الف ماده ۱۰۸ قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران در منازل سازمانی خواهان ابلاغ تغییر نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران در این خصوص گردیده‌اند؛ لذا به منظور یکنواخت‌سازی اقدامات جاری و پیشگیری از اتخاذ رویه‌های متفاوت، مقررات حاکم بر موضوع مورد بحث که هماهنگ با نظریه معاونت حقوقی و امور مجلس وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح است به شرح ذیل ابلاغ می‌شود:

۱- جانبازان موضوع بند الف ماده ۱۰۸ قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران افرادی هستند که بنا بر اعلام نظر کمیسیون عالی پزشکی میزان از کارافتادگی آنها به اندازه‌ای نمی‌باشد که قادر به ادامه خدمت نباشند و تا رسیدن به مرز بازنشستگی در صورت عدم تشدید ضایعات وارده به خدمت ادامه می‌دهند؛ بنابراین پس از تعیین وضعیت و تطبیق با بند الف ماده ۱۰۸ و در ادامه خدمت و مستنداً به بند (د) الحاقی به جزء ۳ ماده ۴ آیین‌نامه اجرایی ماده واحده قانون ادامه استفاده خانواده افرادی که ساکن خانه‌های سازمانی بوده و شهید، جانباز و مفقودالاثر شده‌اند مصوب ۲۷/ ۲/ ۱۳۶۸ مجلس شورای اسلامی، حداقل ۱۰ سال مجاز به استفاده از خانه‌های سازمانی بوده و این مدت بنا به حکم تبصره ذیل بند (د) مذکور از طریق کمیسیون ماده (۱) آیین‌نامه موصوف قابل تمدید می‌باشد، اما با رسیدن به مرز بازنشستگی عادی همانند سایر کارکنان بازنشسته با آنان رفتار می‌شود و پس از مهلت مقرر موظف به تخلیه خانه سازمانی می‌باشند.

۲- مطابق ماده ۲۱ آیین‌نامه اجرایی قانون نحوه استفاده از خانه‌های سازمانی ارتش جمهوری اسلامی ایران مصوب ۸/ ۴/ ۱۳۶۵ کلیه کارکنان استفاده‌کننده بایستی پس از ۵ سال خانه‌های سازمانی را تخلیه نمایند مگر این که متقاضی جدیدی نباشد؛ بنابراین جمع و تطبیق مقررات مندرج در بند (د) ماده ۴ آیین‌نامه اجرایی ماده واحده مزبور مقید این معناست که کلیه کارکنان مجاز می‌باشند حداقل به مدت ۵ سال در منازل سازمانی سکونت داشته باشند، لیکن جانبازان بند الف ماده ۱۰۸ قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران در زمان اشتغال ۵ سال بیشتر از سایر کارکنان مجاز به ادامه سکونت بوده و به محض رسیدن به مرز بازنشستگی عادی همانند سایر کارکنان با آنان رفتار می‌شود. ضمناً تصمیم کمیسیون موضوع بند ب ذیل ماده (۱) آیین‌نامه اجرایی ماده واحده موصوف در رابطه با تمدید سکونت جانبازان مربوط به دوره اشتغال به خدمت آن‌ها بوده و تسری به زمان بازنشستگی ندارد.

۳- ملاحظات مندرج در بندهای فوق، صرفاً ناظر به جانبازان بند الف ماده ۱۰۸ قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران بوده و خانواده‌های معظم شهدا، مفقودالاثرها، آزادگان و جانبازان موضوع بندهای (ب) و (ج) ماده ۱۰۸ قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران تا زمان تهیه یا واگذاری واحد مسکونی شخصی، مجاز به ادامه سکونت خواهند بود.

۴- با ابلاغ این بخشنامه، مفاد کلیه بخشنامه‌های سابق که در این رابطه صادر گردیده است ممنوع و ملغی‌الاثر اعلام می‌گردد. ضمناً با توجه به ضرورت اطلاع‌رسانی دقیق موضوع دستور فرمایید مراتب را به نحو مقتضی جهت آگاهی به کلیه کارکنان ذی‌نفع ساکن و یا متقاضی دریافت منزل سازمانی ابلاغ نمایند.»

رأی شماره ۱۰۴۸ هیات عمومی دیوان عدالت اداری در این باره به شرح زیر است:

« مطابق ماده واحده قانون ادامه استفاده خانواده افرادی که ساکن خانه‌های سازمانی بوده و شهید، جانباز، اسیر و مفقودالاثر شده‌اند مصوب سال ۱۳۶۸ مقرر شده است، به افرادی که جانباز انقلاب اسلامی و یا جنگ تحمیلی بوده و از خانه‌های سازمانی نیروهای مسلح و نیروهای انتظامی و وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و یا وابسته به دولت استفاده می‌کرده‌اند و شاغل بوده و یا به هر نحوی از خدمت دستگاه اجرایی متبوع خود خارج و یا مشمول مقررات از کار افتادگی شده و یا می‌شوند تا زمانی که کمیسیون مقرر در آیین‌نامه اجرایی قانون مناسب تشخیص دهد خانواده آنها مجاز به ادامه سکونت در خانه‌های مذکور می‌باشند.

در ماده ۴ آیین‌نامه اجرایی قانون موصوف مصوب سال ۱۳۷۱ نیز مدت استفاده مجاز از خانه‌های سازمانی تعیین شده است و به موجب تبصره ذیل بند ۳ ماده ۴ آیین‌نامه مقرر شده است که مدت استفاده مجاز خانواده‌های موضوع این بند از طریق کمیسیون ماده یک آیین‌نامه قابل تمدید می‌باشد.

نظر به این که حکم قانونی صدرالذکر ناظر بر جانبازان شاغل و غیر شاغل می‌باشد، بنابراین فراز آخر بند ۲ بخشنامه شماره ۳۴/۸۹/۱۰۰/۲۴/۳۵ – ۱۸/ ۳/ ۱۳۸۹ فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران که تصمیم کمیسیون موضوع بند ب ذیل ماده یک آیین‌نامه اجرایی ماده واحده قانون در رابطه با تمدید سکونت جانبازان را به دوره اشتغال به خدمت مقید کرده و در آن اعلام شده است، تمدید سکونت به زمان بازنشستگی تسری ندارد، اولاً مغایر حکم قانونی ماده واحده صدرالذکر است و ثانیاً تشخیص تمدید سکونت جانبازان در منازل سازمانی، مطابق تبصره ماده ۴ آیین‌نامه اجرایی ماده واحده قانون صدرالذکر بر عهده کمیسیون بند ب ماده یک آیین‌نامه اجرایی است و از حدود اختیارات فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران خارج است و با توجه به مراتب مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲، حکم بر ابطال این قسمت از بخشنامه صادر و اعلام می‌شود.»