مظفر الوندی، مشاور وزیر و مدیرکل حوزه وزارتی وزارت دادگستری در یادداشتی با اشاره به موضوع زورگیری اخیر در تهران و پیرو آن دستور ویژه رییس قوه قضاییه برای برخورد با اشرار، تاکید کرد که «کارایی برخورد قضایی با اشرار همیشگی و مثبت نیست».

متن کامل این یادداشت به این شرح است:‌ «پس از پخش فیلم زورگیری اشرار در یکی از خیابان‌های تهران و پخش آن از شبکه‌های مجازی، موجی از نگرانی جامعه را فرا گرفت و به سرعت مقامات مسوول قضایی و انتظامی واکنش نشان داده و دستور برخوردهای لازم را صادر کردند.

دادستان تهران طی مصاحبه‌ای ضمن اعلام دستگیری عوامل این شرارت و با تشریح سوابق افراد دستگیر شده به نکته‌ای مهم اشاره کرد. وی پس از ذکر سوابق متهمان و این که سابقه زندان و دستگیری داشته‌اند، اعلام کرد این افراد محصول خانواده‌های از هم پاشیده و آسیب دیده هستند.

معمولا در هیاهوی احساسی مربوط به دستگیری‌ها و اعلام مجازات‌ها، توجه به نکات جانبی و بررسی عوامل اصلی ارتکاب جرم مغفول می‌ماند. در سال های نه چندان دور که پدیده هایی نظیر “خفاش شب”و “بیجه”در جامعه رخ نمایاند، کارشناسان امر هشدارهای لازم را داده بودند.

فردی که به “خفاش شب” تبدیل شد، سابقا نوجوانی بزهکار بوده که مددکاران اجتماعی در زمان خود هشدار لازم را در خصوص به نهادهای حمایتی داده بودند. فردی که “بیجه” نام گرفت، دارای مشکلات دوران نوجوانی و بی مهری های والدین و عقده های دوران کودکی بود که متاسفانه کمتر به آن توجه شده بود.

امروز هم شاهد صحنه‌های خشونت بار در معابر عمومی و خیابان‌ها از افرادی هستیم که در مرحله آسیب جدی بوده و از اقدام خود نیز نادم نیستند، بلکه آن‌را نوعی افتخار می‌دانند که توجه به برخی مصاحبه‌های این افراد در زمان اجرای حکم «اعدام» کاملا تایید کننده این ادعاست.

متاسفانه برنامه‌های مربوط به برخورد با اشرار در سال های اخیر که هر بار هم از سوی مسوولان انتظامی “پایان شرارت ها” اعلام می شد یک سویه بود و نه تنها ریشه کن شدن شرارت ها را حداقل در انظار عمومی نداریم بلکه نمونه‌های آن بیشتر شده و هر روز شاهد مدل جدیدی از این شرارت ها هستیم که امنیت روانی و اجتماعی شهروندان را تهدید می کند.

به نظر می رسد در کنار برخورد قهری که قطعا خواست عمومی جامعه است، باید به ریشه‌ها و عوامل ارتکاب جرم نیز توجه کرد. صدا و سیما با دعوت از صاحب نظران می‌تواند این پروژه‌ها را بررسی و هشدارهای لازم را به متولیان و خانواده‌ها بدهد. سازمان‌های حمایتی باید به خود آیند چرا که عدم توجه به این ریشه ها ما را وارد دور و تسلسل مبارزه‌ای می‌کند که حاصلی در بر نخواهد داشت.

بنابراین به سرعت نیازمند فراخوان تمامی شخصیت های عرصه جرم شناسی، آسیب شناسی، روانشناسان و جامعه شناسان هستیم و با بررسی دقیق سوژه های مورد نظر که تمامی آن ها در “دسترس” هستند، علل و عوامل شناسایی و برخوردها را بر اساس آنها تنظیم نماییم.

یادمان نرود که چند سال پیش عمده اشرار تهران را دستگیر کردیم، با حالتی “تحقیرآمیز” در کوچه ها گرداندیم و بسیاری از مجازات ها را در خفا و عیان در مورد آنها اجرا کردیم، اما چه شد؟ هنوز شاهد جسارت بزهکاران هستیم، یک جای کار می لنگد، قبل از اینکه مجددا به دور بیهوده‌ای از اقدامات برسیم چاره اندیشی کنیم.

غفلت از بررسی علمی این جرایم ضررهای جبران ناپذیری به دنبال دارد، به متخصصین امر اعتماد کنیم. نهادهای اجتماعی و مسوول را مورد سوال قرار دهیم، طلاق را جدی بگیریم، به معضل مواد مخدر واقع گرایانه تر بپردازیم، میزان مصرف مشروبات الکلی را کتمان نکنیم تا بتوانیم در کنار مسوولیت های قضایی و انتظامی، سایر عوامل را نیز مورد توجه قرار دهیم.

مشهور است که در اولین اجرای حکم اعدام در میدان “اعدام” سابق در سال‌های دور، در زمانی که مجرم بر چارپایه اجرای مجازات منتظر به گردن انداختن “طناب مرگ” بود، برخی از تماشاچیان که خود بزهکار بودند، از شلوغی و ازدحام جمعیت استفاده کرده و جیب افراد حاضر در صحنه مجازات را می‌زدند، اثر مجازات همیشه مثبت و کارآ نیست، بلکه باید دنبال گمشده های دیگری بود».