میزگرد بررسی نقش دانشجو در امر پیشگیری از جرم با حضور معاون دادستان مشهد در امور پیشگیری از جرم و نمایندگان تشکل‌های دانشجویی به مناسبت روز دانشجو در محل دفتر ایسنا در مشهد برگزار شد.

سید امیرمرتضوی، معاون دادستان مشهد در امور پیشگیری از جرم در این میزگرد با بیان اینکه نقش دانشجو در مقوله پیشگیری از جرم بسیار تاثیرگذار است، اظهار کرد: ارتباط بین دانشگاه و دستگاه قضایی آثار و برکات زیادی در خصوص کاهش جرایم و بحث پیشگیری از جرم دارد.

وی خاطرنشان کرد: دانشجویان می‌توانند سفرای خوبی برای امر پیشگیری از جرم باشند، ولی متاسفانه تاکنون کسی از این ظرفیت و فکر جوانان و نخبگان استفاده نکرده است.

ارتباط میان دانشگاه و دستگاه قضایی جدی نیست

مرتضوی با اشاره به اینکه اگر اقدام پژوهشی صورت پذیرد، صرفا در کتابخانه‌ها بایگانی می‌شود و بهره‌برداری لازم صورت نمی‌پذیرد، گفت: دانشگاه و دستگاه قضایی ما هر یک مسیر خودشان را می‌روند و ارتباط میان این دو جدی نیست.

وی در ادامه بحث پیشگیری از جرم را از صدر اسلام مورد توجه این دین آسمانی دانست و عنوان کرد: در قرآن بارها به این مطلب اشاره شده است اما آن چیزی که مغفول مانده تدبیر و تفکر در آیات قرآن است.

وی با بیان اینکه بهره‌برداری خوبی از ظرفیت‌های موجود نداشته‌ایم، افزود: اگر به این امر توجه می‌گردید، دیگر بحث پیشگیری برای ما موضوع تازه‌ای نبود و این در حالی است که امروزه بسیاری از کشورهای پیشرفته حقوقی خودشان را مدعی پیشگیری می‌دانند.

در بسیاری از پرونده‌ها بزه‌دیده مقصر است

معاون دادستان مشهد در امور پیشگیری از جرم دو مقوله را در امر پیشگیری مهم ارزیابی کرد و افزود: مساله اول داشتن آمار و اطلاعات است چرا که با داشتن آمار و اطلاعات می‌توان به نحو مطلوب پیش‌بینی کرد و بر اساس پیش‌بینی می‌توان برنامه‌ریزی و متعاقب آن پیشگیری کرد.

وی اطلاع‌رسانی را دومین مقوله مهم در بحث پیشگیری از جرم دانست و خاطرنشان کرد: متاسفانه مردم ما در بحث اطلاع‌رسانی بسیار ضعیف هستند، به گونه‌ای که در بسیاری از پرونده‌ها بزه‌دیده مقصر است و با سهل‌انگاری و بی‌احتیاطی در عمل خود، باعث به وقوع پیوستن جرم می‌گردد.

وی ادامه داد: بنابراین به وجود آوردن زمینه ارتکاب بزه از سوی بزه‌دیده ناشی از عدم اطلاع و یا سهل‌انگاری اوست.  اگر ما خوب آموزش دهیم و اطلاع‌رسانی کنیم، آمار بسیاری از جرایم کاهش می‌یابد.

ارتباط میان دانشگاه و دستگاه قضایی موثر در کاهش جرایم خواهد بود

وی به ارتباط میان دانشگاه و دستگاه قضایی اشاره کرد و گفت: اگر این ارتباط شکل بگیرد آثار و برکات آن را در زمینه کاهش بزه و جرایم خواهیم دید.

معاون دادستان مشهد در امور پیشگیری از جرم درخصوص نقش آموزش در امر پیشگیری از جرم به تاثیرگذاری آن در کلیه جرایم اشاره کرد و افزود: به عنوان مثال اگر در جرم سرقت به افراد آموزش دهیم که از چه مسیرها و وسایلی استفاده کنند و هنگام خروج از منزل تمام مدارک را همراه خود نبرند، می‌توانیم بگوییم در جرم سرقت به مقوله پیشگیری پرداخته‌ایم.

وی گفت: در مسائل خانوادگی نیز اگر ما بتوانیم مهارت‌های زندگی را درست آموزش دهیم، بسیاری از آمار طلاق کاهش خواهد یافت. متاسفانه در کشور ما آموزش نهادینه نشده است و به آن نگاه جدی نمی‌شود.

آموزش به پلیس یک رکن است

وی در ادامه به نقش آموزش در نیروی انتظامی اشاره داشت و عنوان کرد: پلیس ما نیز باید به تمام جرائم اشراف داشته باشد تا بتواند به آن‌ها ورود پیدا کند و همان‌طور که آموزش در دستگاه قضایی دارای اهمیت است، آموزش به پلیس نیز یک رکن است.

وی نقش دانشجو را در این باره مهم دانست و افزود: این دانشجویان هستند که می‌توانند با بیشترین ظرفیت و آمادگی کامل به دستگاه‌های مختلفی که مرتبط با دستگاه قضایی هستند، ورود پیدا کنند.

روحانی ما باید به دانش روز مجهز باشد

معاون دادستان مشهد در امور پیشگیری از جرم به نقش حوزه‌های علمیه در مقوله پیشگیری از جرم پرداخت و عنوان کرد: دین و آموزه‌های دینی در این خصوص نقش اساسی دارند به گونه‌ای که در بعضی ماه‌های سال، آمار جرایم به شدت کاهش می‌یابد.

وی با بیان اینکه مردم متدین و مومن کمتر به سراغ ارتکاب جرم می‌روند، افزود: کسانی دچار لغزش می‌گردند که اعتقادات دینی‌شان ضعیف و کمرنگ است، اما سوال این است که وظیفه کیست که این امور را ساماندهی نموده و تقویت کند.

مرتضوی ادامه داد: یقینا کسانی می‌توانند تاثیرگذار باشند که به مسائل حوزه دین اشراف داشته باشند و این در حالی است که سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها در این زمینه در حوزه‌ علمیه شکل می‌گیرد.

وی با اشاره به اینکه یک نفر روحانی باید به تمام دانش روز مجهز باشد و تنها به مسائل دینی اکتفا نکند، خاطرنشان کرد: روحانی ما باید با دست پر جوابگوی نیاز جامعه باشد، همان گونه که در زمان پیامبر اکرم ص) و حضرت علی(ع) این بزرگواران به تمام امور ورود پیدا می‌کردند.

مرتضوی افزود: اکنون نیز باید حوزه‌های علمیه ما پویا و فعال باشند، به گونه‌ای که اعتقادات و باورهای دینی مردم روز به روز پررنگ‌تر گردد و زمینه جذب مردم به مساجد و کارهای دینی تقویت یابد.

سرمایه‌گذاری‌های لازم در حوزه دین انجام نگرفته است

وی در ادامه به بحث شبیخون فرهنگی اشاره کرد و گفت: با اینکه شبیخون فرهنگی از سوی دشمن با سرعت در جریان است، اما ما در مقابله با آن آهسته حرکت می‌کنیم.

معاون دادستان مشهد در امور پیشگیری از جرم خاطرنشان کرد: گسترش فرقه‌های نوظهور که اکنون بیداد می‌کنند، بیان کننده این مطلب است که مردم ما از دین فاصله گرفته‌اند و هر چه این فاصله بیشتر شود دشمنان راحت‌تر نفوذ پیدا می‌کنند و این در حالی است که سرمایه‌گذاری‌های لازم در این خصوص صورت نپذیرفته است.

۹۰ درصد بحث عفاف و حجاب کار فرهنگی و مذهبی است

وی درخصوص بحث دین و آموزه‌های دینی به نقش دانشگاه اشاره کرد و افزود: باید به حوزه دین در دانشگاه به طور ویژه پرداخته شود چرا که دانشجو بهتر و راحت‌تر این مسائل را درک می‌کند.

مرتضوی در خصوص بحث عفاف و حجاب نیز عنوان کرد: ۲۶ سازمان،‌ ۳۰۱ وظیفه در این امر دارند، اما کسی به سراغ این سازمان‌ها نرفته که تا چه میزان وظایف خود را انجام داده‌اند.

وی افزود: وقتی بحث عفاف و حجاب پیش می‌آید نگاه‌ها به سمت دستگاه قضایی و نیروی انتظامی می‌رود چرا که فکر می‌کنند تمام این بحث برخورد است و این در حالی است که اگر ما بخواهیم وظایف این ۲۶ سازمان را بررسی کنیم، شاید ۱۰ درصد آن جنبه قهری دارد و ۹۰ درصد آن کار فرهنگی، اجتماعی، مذهبی و اخلاقی است که متاسفانه اصلا به این امور به طور جدی پرداخته نمی‌شود.

معاون دادستان مشهد در امور پیشگیری از جرم با بیان اینکه دانشجو می‌تواند در این امر ایفای نقش کند، اظهار داشت: تشکل‌های دانشجویی باید از سازمان‌های مرتبط بخواهند که کارهای خود را در خصوص بحث عفاف و حجاب بیان کنند و حتی بعضی از این اعمال را به نقد بگذارند.

وی در ادامه با اشاره به اینکه دانشجویان ما به درستی به اهدافی که در سر دارند نمی‌پردازند، افزود: مشخص است کسانی که تحصیلات عالیه دارند کمتر به سراغ جرم و بزه می‌روند اما همین گروه وظیفه دارند دیگران را نیز آگاه سازند که متاسفانه اکنون این اتفاق نمی‌افتد و هر کس مسیر خودش را می‌رود. چون کسی از دانشجویان ما نمی‌خواهد، دانشجویان نیز آنچنان پویا و فعال به میدان نمی‌آیند.

تا نقطه مطلوب یعنی پلیس علمی فاصله داریم

مرتضوی درخصوص بحث پلیس نیز گفت: باید این واقعیت را قبول کنیم که پلیس تمام تلاش خود را به کار می‌گیرد اما تا نقطه مطلوب یعنی پلیس علمی فاصله داریم.

وی افزود: آنقدر که آمار جرم در کشور ما در حال افزایش است، توان پلیس با این امکانات و تجهیزات مطابق نیست تا بتواند به طور کامل مقابله کند و این در حالی است که باید به سمت و سویی برویم که از سیستم‌های نوین و پیشرفته بیشتر استفاده نماییم.

در بعضی موارد قبح جرم از بین رفته است

معاون دادستان مشهد در ادامه با بیان اینکه در کشور ما در بعضی از موارد قبح جرم از بین رفته است، اظهار داشت: بزهکار این گونه می‌اندیشد که با تحمل مدتی حبس می‌تواند دوباره به اعمال سابق خویش بپردازد؛ هر چند که اخیرا با اقداماتی که از سوی رییس سازمان زندان‌ها انجام گرفته است و با تصویب دستورالعمل مرخصی‌ها،‌ دیگر همانند سابق نیست که کسی بتواند به راحتی به مرخصی برود.

دستگاه قضا به قطعیت و حتیمت در اجرای مجازات نگاه ویژه‌ای دارد

وی در خصوص بحث قطعیت و حتمیت در اجرای مجازات ها نیز با بیان اینکه اکنون نگاه ویژه‌ای به این امور می‌شود، گفت: از مهر ماه در مشهد دو مورد قطع ید اجرا شده است و این امر ادامه خواهد داشت.

وی خاطرنشان کرد: دستگاه قضایی عزمش را جزم کرده است که به سمت قطعیت و حتمیت گام بردارد.

تلاش می‌کنیم از ظرفیت دانشجویی استفاده کنیم

مرتضوی در ادامه به تشکیل شورای هماهنگی و پیشگیری از جرم در سال ۷۵ اشاره داشت و افزود: در این شورا ۵ کارگروه قضایی، امنیتی و انتظامی، رسانه، فرهنگی و اجتماعی و آموزش تشکیل شده است.

وی یکی از اقدامات کارگروه آموزش را در سال گذشته ایجاد تفاهم‌نامه بین دانشگاه فردوسی و آزاد اسلامی با دستگاه قضایی اعلام کرد و گفت: براساس این تفاهم‌نامه تحقیقات دانشجویان به سمت پیشگیری از وقوع جرم می‌رود.

وی ترسیم سیمای جنایی شهر مشهد را یکی از مهم‌ترین کارهایی دانست که از سوی دانشجویان انجام گرفته است و عنوان کرد: این امر بسیار مورد استفاده دستگاه‌ها قرار گرفته است.  کتابخانه تخصصی جرم‌شناسی پیشگیری را نیز افتتاح کرده‌ایم که بسیار مورد توجه دانشجویان قرار گرفته است.

وی ادامه داد: تمام تلاش خودمان را می‌کنیم که از ظرفیت دانشجویان استفاده نماییم و این در حالی است که ما از دانشجویان می‌خواهیم که ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های خود را بیان کنند تا ما بتوانیم به خوبی از آن ها استفاده کنیم.

وی با بیان اینکه اکنون مشهد به پایگاهی برای دانشجویان تبدیل شده است و ما این آمادگی را داریم که از فکر دانشجو استفاده کنیم، افزود: باید برگزاری جلساتی مانند این میزگرد با حضور دانشجویان و دستگاه قضائی بیشتر شود.

مردم باید دستگاه قضایی را ملجا و پناهگاه خود بدانند

معاون دادستان مشهد در امور پیشگیری از جرم با بیان اینکه مردم باید دستگاه قضایی را ملجا و پناهگاه خود بدانند و خروجی آن را مشاهده کنند، اظهار داشت: در بحث اجرای احکام مشهد رتبه نخست را در کشور دارد که این امر نشان از قاطعیت دستگاه قضایی دارد به گونه‌ای که برای قضات فرقی نمی‌کند که چه فردی مرتکب جرم شده و تنها مسئله ای که مهم است، قانون می‌باشد.

وی افزود: البته ممکن است درصدی از خطا و اشتباه وجود داشته باشد اما اصل این است که جامعیت قضات افرادی سالم هستند.  اگر در مجازات‌ها قطعیت و حتمیت باشد نقش پیشگیری نمایان می‌گردد.

باید با قطعیت در اجرای مجازات‌ها نقش پیشگیری از جرم را نمایان کرد

در ادامه میزگرد بررسی نقش دانشجو در امر پیشگیری از جرم، سید مهدی حسینی، مسوول بسیج دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی مشهد با بیان اینکه حوزه‌ علمیه نهادی است که می‌تواند در امر پیشگیری از جرم تاثیرگذار باشد، اظهار داشت: در حوزه مباحث دینی و فرهنگی بسیاری از جرایمی که در جامعه ما اتفاق می‌افتد ناشی از دین‌گریزی و جدا شدن مردم از دین و آموزه‌های آن است.

وی افزود: نقش حوزه‌های علمیه در زمینه پیشگیری از جرم بسیار موثر می باشد اما اکنون این حوزه‌ رسالت اصلی خود را از دست داده است.

وی گفت: اکنون با شبیخون فرهنگی و رسوخ رسانه‌های غربی در میان جوانان شکافی در میان خانواده‌ها شکل گرفته است، به گونه‌ای که با آسیب بنیان خانواده جوانان به سوی جرم خیز برمی‌دارند.

حسینی عنوان کرد: اگر در بحث پیشگیری بتوانیم راهکارهایی ارائه کنیم که مردم به فرهنگ دینی بازگردند، کاهش بسیاری از جرایم را شاهد خواهیم بود.

وی با بیان اینکه نیروی انتظامی ما به هیچ عنوان آموزش دیده نیست و برخورد مناسبی نیز با متهمان ندارد، گفت: دانشجویان ما و به ویژه فارغ‌التحصیلان رشته حقوق باید به نیروی انتظامی ورود پیدا کنند تا بدین وسیله کار علمی تری در این سازمان پیرامون امر پیشگیری از جرم شکل بگیرد.

وی در ادامه بحث قطعیت و حتمیت را در دستگاه قضایی بسیار مهم دانست و افزود: توجه به این مبحث تاثیر بسزایی در امر پیشگیری از جرم خواهد داشت.

مسوول بسیج دانشکده حقوق دانشگاه آزاد مشهد به کوتاه شدن روند رسیدگی در دستگاه قضایی اشاره کرد و گفت: باید مجازات‌ها به گونه‌ای باشد که ارتکاب جرم از سوی مجرمین همراه با صرفه نگردد.

پیشگیری از جرم را باید مردم ملموس در جامعه درک کنند

همچنین در ادامه این میز گرد پهلوان، دبیر شورای مرکزی جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار داشت: قوه قضاییه نتوانسته است در طول این سال‌ها به اهداف خود دست پیدا کند.

وی با بیان اینکه وقتی ما بحث پیشگیری از جرم را مطرح می‌کنیم باید مردم آن را به طور ملموس در جامعه درک کنند، افزود: اگر این امر به وجود نیاید خود به خود پیشگیری از جرم نیز شکل نخواهد گرفت.

پهلوان خاطرنشان کرد: درخصوص دادگاه‌های مفاسد اقتصادی چندین بار این امر مطرح گردید، اما بر اساس برخی از ملاحظات نام این افراد و جزئیات پرونده آن‌ها حتی بعد از اعلام حکم بیان نشد.

وی به بحث حاشیه‌نشینان در سطح شهر مشهد و عدم داشتن شناسنامه برای بسیاری از این افراد اشاره کرد و گفت: در هنگامه اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها با توجه به اینکه مبلغی به حساب این افراد واریز نشده است، فشار اقتصادی، آنان را به سمت ارتکاب جرم سوق می دهد.

دبیر شورای مرکزی جامعه اسلامی دانشگاه علوم پزشکی مشهد خاطرنشان کرد: قوه قضائیه باید کاری کند که مردم اثرات پیشگیری از جرم و همچنین برخورد قهری را احساس کنند.

خواستار ایجاد دانشگاه جرم‌شناسی هستیم

همچنین سید جواد حسینی، دبیر شورای مرکزی انجمن اسلامی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در این میزگرد گفت: با توجه به نقشی که دستگاه قضایی برای دانشجو قائل شده است، باید ارتباطی نیز میان این دو وجود داشته باشد تا دانشجو بتواند خواسته های مد نظر دستگاه قضایی را انجام دهد.

وی خواستار ایجاد دانشگاه جرم‌شناسی با حضور پلیس، روحانیت، دستگاه قضایی و دانشجو شد و عنوان کرد: باید راجع به موضوع پیشگیری از جرم بحث شود به گونه‌ای که دانشجو بتواند بازخورد آن را اعلام کند.

حسینی با بیان اینکه ما در دستگاه قضایی از قاطعیت برخورد اثری نمی‌بینیم، افزود: عدم برخورد دستگاه قضایی با عده‌ای باعث می‌گردد که در جامعه این احساس به وجود بیاید که می‌توان با این دستگاه کنار آمد.

دبیر شورای مرکزی انجمن اسلامی دانشگاه علوم پزشکی مشهد خاطرنشان کرد: باید قاطعیت لازم در اجرای مجازات‌ها در دستگاه قضایی شکل بگیرد به گونه‌ای که با همگان برخورد لازم صورت پذیرد.